08 Cze Krótka historia płytek ceramicznych

Historia płytek ceramicznych sięga starożytności i jest związana ze zmianą trybu życia ludzi z wędrownego na osiadły. Jego konsekwencją była konieczność produkcji naczyń w celu przechowania pożywienia. Poważnym mankamentem starożytnych naczyń ceramicznych była ich porowata struktura, która doprowadzała do przeciekania pojemników! Z technologicznego punktu widzenia pierwsze płytki ceramiczne były terakotowe (wł.terra cotta – ziemia wypalona) i stosowano je do pokrywania dachów.

Płytki szkliwione

Przełom w technologii produkcji naczyń miał miejsce w Mezopotamii w IX wieku p.n.e., gdy doszło do wynalezienia glazury, czy też szkliwa. Nałożone na powierzchnię wyrobu, szkliwo ulegało roztopieniu w wysokiej temperaturze pokrywając płytkę nieprzepuszczalną dla wody warstwą. Pierwotnie szkliwo było używane do produkcji ceramicznych płytek dekoracyjnych – na potrzeby codziennego życia zostało użyte dopiero kilka wieków później. Najbardziej imponujące szkliwione płytki ceramiczne powstałe w starożytności było można zobaczyć w ruinach pałacu w Persepolis oraz w pałacu Nabuchodonozora II w Babilonie. Ze względu na walory dekoracyjne, szkliwione płytki były pierwotnie używane do oblicowania murów, którym przydawały wspaniałości dzięki grze efektów świetlnych.

Początki hiszpańskich azulejos

Ważnym centrum rozwoju technologii produkcji szkliwionych płytek były tereny Bliskiego Wschodu a zwłaszcza Iranu. Gdy południe Hiszpanii dostało się pod panowanie arabskie, tam również zaczęto produkować kafelki dając początek wspaniałej tradycji azulejos. Największym ośrodkiem produkcji azulejos na Półwyspie Iberyjskim była Sewilla, której wpływy sięgnęły całego Półwyspu.

Od porcelany do majoliki

Ważny wkład w rozwój technologii produkcji kafelków wnieśli Chińczycy wynajdując porcelanę wbudzając podziw i zazdrość całego świata. Pojawiły się imitacje doprowadzając do nowych wynalazków – Persowie opracowali białe szkliwo cynowe, które maskowało czerwoną, wypaloną powierzchnię. W ten sposób otworzyło się pole do popisu dla rzemieślników i artystów, którzy zaczęli bogato dekorować kafelki pokryte białym szkliwem. Technikę pokrywania białym szkliwem cynowym przejęli Hiszpanie a następnie Włosi, nazywając ją majoliką, od hiszpańskiej wyspy Majorka, na której zetknęli się z nią po raz pierwszy. Wkrótce pojawiły się jej regionalne odmiany zwane fajansem oraz ceramiką z Delft.

Niszczycielski wpływ czasu

Mijający czas nie obszedł się łaskawie z wieloma cennymi zespołami z płytek ceramicznych – dzieje i wygląd niektórych z nich znamy obecnie wyłącznie z przekazów pisanych. Niemniej jednak, pewna część dekoracji architektonicznej, w tym kafelków, oparła się dziejowym zawieruchom ciesząc do dzisiaj oko wrażliwych miłośników sztuki ceramicznej.

Rozpowszechnienie kafelków

W dobie rewolucji przemysłowej rozpoczętej w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii, płytki ceramiczne zaczęto produkować na masową skalę upowszechniając się i trafiając w ten sposób do łazienek, kuchni a później także salonów. Szczególnie intensywnie produkacja i wzornictwo rozwijały się w XIX wieku, podążając za stylami panującymi w sztuce tamtych dni: styl wiktoriański, secesja, modernizm… Białe, niebieskie i zielone płytki ceramiczne stały się znakiem rozpoznawczym paryskiego metra, gdzie ich ilość w ciągu najbliższych lat ma osiągnąć 23 miliony!

Masowa produkcja zrywa z tradycją

Kafelki i płyty ceramiczne produkowane dzisiaj na masową skalę różnią się zasadniczo od stosowanej przez wieki tradycyjnej technologii polegającej na kształtowaniu kafelków z masy glinianej, która następnie poddawana jest wypałowi w piecu ceramicznym. W Kaflotece rozumiemy, że dla wielu osób liczy się indywidualnie wyposażenie wnętrze – wliczając w to płytki ceramiczne, które pozostają najbardziej popularnym elementem wykończenia izb mieszkalnych. Sprzeciwiając się standaryzacji i powtarzalności opracowaliśmy autorskie kafelki, których parametry mogą zostać zmodyfikowane wedle uznania naszych klientów.